حرکت اسکات به دلیل تأثیر مستقیم بر عضلات پایینتنه، بهویژه ران و باسن، همواره مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، پرسشی که ذهن بسیاری از افراد، بهویژه بانوان را به خود مشغول کرده این است که آیا اسکات باعث چاقی پا میشود؟ یا خیر.
در ادامه این مقاله مربیان بهترین باشگاه بدنسازی فرمانیه به خوبی ساین سوال که اسکات سبب چاقی پا می شود یا خیر را بررسی خواهند کرد.
حرکت اسکات بهعنوان یک تمرین ترکیبی، فشار مستقیمی بر عضلات چهارسر ران، همسترینگ و سرینی وارد میکند و در نتیجه میتواند منجر به افزایش حجم عضلات پا شود. این افزایش حجم، ناشی از رشد عضلانی (هیپرتروفی) است، نه چاقی. چاقی به افزایش بافت چربی اطلاق میشود، در حالی که تمرینات مقاومتی مانند اسکات به ساخت بافت عضلانی منجر میشوند.
میزان این افزایش حجم به عواملی مانند نوع اسکات (با وزنه یا بدون وزنه)، شدت تمرین، ژنتیک فرد، سطح هورمونها و نوع تغذیه وابسته است. برای مثال، تمرین با وزنههای سنگین و تعداد تکرار پایینتر بیشتر باعث افزایش حجم میشود. در مقابل، انجام اسکات با تکرار بالا و وزنه سبکتر بیشتر به افزایش استقامت عضلانی منجر میشود تا حجم بالا. بنابراین، اسکات باعث چاقی پا نمیشود، بلکه در صورت رعایت اصول تمرینی، به فرمدهی و تقویت عضلات کمک میکند.
تفاوتهای هورمونی، فیزیولوژیکی و ساختاری بین مردان و زنان باعث میشود که تأثیر تمرین اسکات بر عضلات پا در این دو گروه متفاوت باشد. اصلیترین عامل، میزان تستوسترون است که در مردان بهطور طبیعی بسیار بیشتر از زنان تولید میشود. این هورمون نقش کلیدی در افزایش حجم عضلات (هیپرتروفی) دارد. در نتیجه، مردان معمولاً بعد از تمرینات قدرتی مانند اسکات، رشد عضلانی بیشتری تجربه میکنند.
در مقابل، بدن زنان تمایل بیشتری به حفظ بافت چربی دارد و حتی با تمرینات مقاومتی سنگین، رشد عضلانی شدید مانند مردان در آنها اتفاق نمیافتد. به همین دلیل، تمرین اسکات در بانوان بیشتر باعث فرمدهی و سفت شدن عضلات میشود تا افزایش حجم قابل توجه.
ویژگی | آقایان | خانمها |
---|---|---|
هورمون غالب | تستوسترون بالا → رشد سریعتر عضلات | استروژن بالا → رشد عضلانی کمتر |
واکنش به تمرین قدرتی | هیپرتروفی شدیدتر، عضلهسازی سریع | فرمدهی و استقامت بیشتر |
افزایش حجم پا پس از اسکات | قابلتوجه، بهویژه با وزنه سنگین | محدود، با تأکید بر تناسب و فرم |
هدف رایج تمرینی | افزایش حجم و قدرت | فرمدهی، لیفت باسن و تناسب اندام |
شدت تمرین معمول | وزنه سنگین + تکرار کمتر | وزنه سبک یا متوسط + تکرار بیشتر |
احتمال چاقی ظاهری پس از اسکات | عضلات بزرگتر ولی با چربی کمتر | عضلات سفت، بدون افزایش چربی |
ترکیب با تمرینات دیگر | اسکات + ددلیفت + پرس پا | اسکات + لانج + تمرینات هوازی |
اگر قصد دارید تا اسکات سبب افزایش حجم بیش از حد پاها نشود طبق توضیحات زیر عمل کنید.
1. کاهش وزنه – تمرکز بر وزن بدن یا دمبلهای سبک:
برای جلوگیری از رشد بیشازحد عضله، از وزنههای سبک استفاده کنید یا حتی فقط با وزن بدن اسکات بزنید. استفاده از هالتر سنگین را حذف کنید.
2. افزایش تکرار – 15 تا 20 تکرار در هر ست:
تکرارهای بالا با وزنه سبک، فیبرهای عضلانی کندانقباض (slow-twitch) را درگیر میکند که بیشتر برای استقامت و فرمدهی مؤثرند تا افزایش حجم.
3. استراحت کوتاه بین ستها – 30 تا 45 ثانیه:
فاصلههای استراحت کوتاه بین ستها باعث حفظ ضربان قلب بالا و سوختوساز چربی بهتر میشود، نه عضلهسازی زیاد.
4. اجرای آهسته و کنترلشده اسکات:
اجرای کنترلشده (مثلاً ۳ ثانیه پایین آمدن، ۱ ثانیه مکث، ۲ ثانیه بالا رفتن) عضلات را بیشتر درگیر میکند بدون آنکه بار مکانیکی شدیدی برای افزایش حجم اعمال کند.
5. ترکیب اسکات با تمرینات هوازی:
بعد از اسکات، تمریناتی مانند دویدن روی تردمیل، دوچرخه ثابت، یا طنابزنی انجام دهید تا چربیسوزی را تحریک کرده و از افزایش حجم اضافی جلوگیری کنید.
اسکات بدون وزنه (Bodyweight Squat) یک تمرین مقاومتی با شدت پایین تا متوسط محسوب میشود. این تمرین درگیرکننده عضلات چهارسر ران، همسترینگ، باسن و عضلات مرکزی است. اما تأثیر آن بر افزایش سایز عضله محدودتر از اسکات با وزنه سنگین است. بنابراین، بله، اسکات بدون وزنه در شرایط خاص و با روش صحیح اجرا میتواند منجر به افزایش حجم خفیف تا متوسط در عضلات پا شود، مخصوصاً اگر فرد قبلاً تمرین قدرتی نداشته یا تازهکار باشد.
در ادامه به بررسی سوالات متداول اسکات برای افزایش حجم پا می پردازیم.
آیا اسکات با وزنه بیشتر باعث رشد سریعتر عضلات پا میشود؟
بله، بار مکانیکی بیشتر از طریق وزنههای سنگین، عامل اصلی تحریک رشد عضلانی است بهشرط رعایت فرم صحیح.
اسکات بهتر است یا دستگاه پرس پا برای افزایش حجم ران انجام شود؟
اسکات درگیری عضلانی کاملتری دارد، بهویژه عضلات مرکزی، اما پرس پا فشار متمرکزتری بر چهارسر ران وارد میکند. ترکیب هر دو بهترین نتیجه را میدهد.
آیا اسکات برای افزایش حجم باسن هم مؤثر است؟
بله، اسکات بهویژه اسکات عمیق (Full Depth Squat) عضله گلوتئوس ماکسیموس را شدیداً درگیر میکند و به رشد باسن کمک میکند.
چه نوع اسکاتی برای حجمگیری بهتر است؟
اسکات با هالتر پشت (Back Squat) به دلیل بار عمودی مستقیم و درگیری کامل رانها بهترین انتخاب برای افزایش حجم است.
آیا اسکات بدون تغذیه مناسب میتواند باعث رشد پا شود؟
خیر، بدون دریافت کافی کالری و پروتئین، عضلهسازی اتفاق نمیافتد. اسکات محرک است، ولی تغذیه سوخت عضلهسازی را تأمین میکند.