سولاریوم در دوران شیردهی ضرر دارد؟ + بررسی کامل
یکی از سوالات مادران شیرده در این دوره آن است که آیا سولاریوم در دوران شیردهی ضرر دارد؟
سولاریوم در دوران شیردهی می‌تواند خطراتی برای سلامت مادر و نوزاد داشته باشد. اشعه UV مصنوعی ممکن است باعث تغییرات هورمونی، خشکی و حساسیت پوست شود و در برخی موارد، خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. همچنین، گرمای شدید سولاریوم می‌تواند باعث کم‌آبی بدن مادر شود که ممکن است بر کیفیت و میزان شیر تأثیر بگذارد. اگر قصد استفاده از سولاریوم در این دوران را دارید، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید.
در بهترین مرکز سولاریوم بانوان در تهران، پیش از سولاریوم مادران شیرده متخصصان این مرکز به خوبی شرایط فرد را بررسی می کنند تا با کمترین عوارض برنزه کردن پوست صورت بگیرد.
بررسی کامل سولاریوم در دوران شیردهی
سولاریوم روشی برای برنزه کردن پوست با استفاده از اشعه فرابنفش (UV) مصنوعی است. این روش در بسیاری از کشورها محبوبیت زیادی دارد، اما در برخی شرایط خاص، از جمله دوران شیردهی، می‌تواند نگرانی‌هایی را به همراه داشته باشد. مادران شیرده در این دوره از زندگی، علاوه بر مراقبت از سلامت خود، باید تأثیر عوامل محیطی بر سلامت نوزاد را نیز در نظر بگیرند. عوارض سولاریوم ایستاده نیز می تواند بیشر باشد که باید پیش از سولاریوم همه این عوارض را بدانید. ازآنجاکه اشعه‌های فرابنفش تأثیرات بالقوه‌ای بر بدن دارند، استفاده از سولاریوم در دوران شیردهی نیازمند بررسی‌های دقیق است.
دلایل مضر بودن سولاریوم در دوران شیردهی
در ادامه به بررسی دلایل مضر بودن سولاریوم در دوران شیردهی با شکل کامل می پردازیم.
تأثیر بر تعادل هورمونی و کاهش تولید شیر
در دوران شیردهی، تعادل هورمونی بدن مادر بسیار حساس است. دو هورمون پرولاکتین (Prolactin) و اکسی‌توسین (Oxytocin) که نقش اساسی در تولید شیر دارند، تحت تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرند. اشعه UV می‌تواند باعث ایجاد استرس اکسیداتیو در بدن شود که بر عملکرد غدد درون‌ریز تأثیر گذاشته و منجر به کاهش یا نوسانات هورمونی می‌شود.
قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش و گرمای ناشی از سولاریوم می‌تواند سطح هورمون استرس (کورتیزول) را افزایش دهد. افزایش کورتیزول باعث کاهش سطح پرولاکتین شده و در نتیجه، میزان تولید شیر کاهش می‌یابد. مادرانی که از قبل مشکل در شیردهی دارند، ممکن است با کاهش بیشتر تولید شیر مواجه شوند.
خطر کم‌آبی بدن (دهیدراسیون) و تأثیر آن بر شیر مادر
سولاریوم باعث افزایش دمای بدن و تعریق بیش‌ازحد می‌شود. در دوران شیردهی، مادر به مصرف آب بیشتری نیاز دارد تا بتواند شیر کافی برای نوزاد تولید کند. افزایش تعریق بدون جایگزینی مناسب مایعات، می‌تواند منجر به دهیدراسیون (کم‌آبی بدن) شود که روی تولید شیر تأثیر منفی دارد.
علائم کم‌آبی در مادران شیرده
- خشکی دهان و پوست
- احساس خستگی مفرط
- کاهش حجم شیر و کاهش دفعات شیردهی
- سرگیجه و ضعف
- کاهش ادرار و تیرگی آن
اگر مادر دچار کم‌آبی شود، ممکن است میزان شیرش کاهش یابد و نوزاد شیر کافی دریافت نکند. این مسئله می‌تواند باعث کاهش وزن، بی‌قراری، و کم‌آبی در نوزاد شود.
افزایش حساسیت و آسیب‌های پوستی
در دوران بارداری و شیردهی، به دلیل افزایش سطح استروژن و پروژسترون، پوست حساس‌تر و مستعد لک، التهاب و قرمزی می‌شود. اشعه فرابنفش سولاریوم می‌تواند این مشکلات را تشدید کند.
ملاسما یا لک‌های هورمونی دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود. این لک‌ها در نواحی صورت، گردن و دست‌ها بیشتر دیده می‌شوند. اشعه UV می‌تواند باعث تیره‌تر شدن این لک‌ها و ماندگاری طولانی‌مدت آن‌ها شود.
سولاریوم باعث از بین رفتن رطوبت پوست و خشکی شدید آن می‌شود. در دوران شیردهی، مادران به رطوبت پوست بیشتری نیاز دارند، زیرا کم‌آبی پوست می‌تواند باعث ترک‌خوردگی و التهاب در ناحیه سینه و نوک پستان شود، که شیردهی را دردناک و مشکل می‌کند.
پوست مادران شیرده نازک‌تر و حساس‌تر از قبل است. قرار گرفتن در معرض اشعه UV مصنوعی باعث می‌شود که پوست بیشتر در معرض آفتاب‌سوختگی، التهاب، و حتی زخم‌های پوستی قرار گیرد. برخی مادران ممکن است پس از سولاریوم دچار خارش، قرمزی و حساسیت شدید پوستی شوند.
افزایش خطر سرطان پوست (ملانوم بدخیم)
مطالعات علمی نشان داده‌اند که قرار گرفتن مداوم در معرض اشعه فرابنفش، چه از طریق نور خورشید و چه از طریق سولاریوم، می‌تواند ریسک ابتلا به ملانوم (نوع خطرناک سرطان پوست) را افزایش دهد. مادرانی که در دوران شیردهی از سولاریوم استفاده می‌کنند، به دلیل کاهش ایمنی بدن و حساسیت پوست، بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
برخی از مطالعات پیشنهاد کرده‌اند که استرس اکسیداتیو ناشی از اشعه UV می‌تواند سطح رادیکال‌های آزاد در بدن را افزایش دهد که ممکن است منجر به جهش‌های سلولی شود. در مواردی، این تغییرات می‌توانند از طریق جریان خون به شیر مادر منتقل شده و نوزاد را در معرض آسیب‌های بلندمدت قرار دهند.
احتمال انتقال مواد شیمیایی مضر به نوزاد
برخی از مادران برای برنزه شدن از لوسیون‌ها، روغن‌های برنزه‌کننده، و اسپری‌های خاص سولاریوم استفاده می‌کنند. بسیاری از این محصولات حاوی مواد شیمیایی مانند پارابن، فتالات، و هیدروکینون هستند که می‌توانند از طریق پوست جذب شده و وارد جریان خون شوند.
برخی از ترکیبات شیمیایی مورد استفاده در محصولات برنزه‌کننده ممکن است وارد شیر مادر شوند و نوزاد را در معرض خطرات سلامتی قرار دهند. این مواد می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک، مشکلات گوارشی، و حتی اختلالات هورمونی در نوزاد شوند.
خستگی، استرس حرارتی و تأثیر آن بر سلامت مادر و نوزاد
سولاریوم باعث افزایش دمای بدن می‌شود و ممکن است منجر به گرمازدگی و استرس حرارتی در مادر شود. در دوران شیردهی، مادران باید از گرمای بیش‌ازحد دوری کنند، زیرا این وضعیت می‌تواند باعث سرگیجه، ضعف، و حتی بی‌حالی شود.
افزایش دمای بدن می‌تواند تولید شیر را کاهش داده و شیردهی را سخت‌تر کند. در برخی موارد، مادران ممکن است پس از سولاریوم دچار احساس خستگی شدید، کاهش انرژی، و بی‌حالی شوند که روی مراقبت از نوزاد نیز تأثیر می‌گذارد.
اقدامات لازم برای مادران شیرده قبل از استفاده از سولاریوم
اگر همچنان تمایل به استفاده از سولاریوم دارد، رعایت برخی نکات و اقدامات احتیاطی ضروری است تا کمترین آسیب به سلامت خود و نوزاد وارد شود.
مشورت با پزشک قبل از انجام سولاریوم
قبل از هر تصمیمی، مادران شیرده باید با پزشک متخصص پوست یا پزشک زنان و زایمان مشورت کنند. پزشک می‌تواند وضعیت پوست، میزان حساسیت، سوابق بیماری‌های پوستی، و سطح سلامت عمومی بدن را ارزیابی کند و در صورت وجود ریسک بالا، توصیه‌های لازم را ارائه دهد.
نکاتی که باید به پزشک اطلاع دهید:
- سابقه حساسیت یا مشکلات پوستی مانند ملاسما (لک‌های بارداری)، اگزما، پسوریازیس و خشکی پوست
- مشکلاتی مانند شیردهی نامنظم، کاهش شیر، یا مشکلات هورمونی
- داشتن سابقه ملانوم یا دیگر سرطان‌های پوستی در خود یا اعضای خانواده
تأمین آب کافی برای جلوگیری از کم‌آبی (دهیدراسیون)
سولاریوم باعث افزایش تعریق و از دست رفتن آب بدن می‌شود که می‌تواند تولید شیر را کاهش دهد. برای جلوگیری از کم‌آبی، مادران باید قبل و بعد از سولاریوم مقدار کافی مایعات بنوشند.
اقدامات ضروری برای تأمین آب بدن:
- نوشیدن حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز
- مصرف آبمیوه‌های طبیعی مثل آب هندوانه، آب پرتقال و آب سیب
- مصرف میوه‌های پرآب مثل خیار، هندوانه، خربزه و توت‌فرنگی
- خودداری از نوشیدنی‌های کافئین‌دار (چای و قهوه)، زیرا باعث دفع بیشتر آب از بدن می‌شوند
تنظیم مدت‌زمان و شدت اشعه UV در سولاریوم
قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض اشعه فرابنفش خطر آسیب به پوست، آفتاب‌سوختگی و افزایش خطر سرطان پوست را افزایش می‌دهد. برای کاهش این خطرات، باید شدت و مدت‌زمان سولاریوم را کنترل کرد.
بهترین روش استفاده از سولاریوم:
- جلسات کوتاه‌تر (۵ تا ۱۰ دقیقه) به‌جای جلسات طولانی
- کاهش شدت اشعه UV (با تنظیم مناسب دستگاه)
- استفاده از فاصله‌های طولانی بین جلسات (مثلاً یک بار در هفته به‌جای هر روز)
- خودداری از انجام سولاریوم در ساعات پایانی شب، زیرا بدن نیاز به ریکاوری دارد.
استفاده از کرم‌های محافظ پوست و مرطوب‌کننده
پوست مادران شیرده به دلیل تغییرات هورمونی حساس‌تر است و بیشتر مستعد خشکی، لک و التهاب می‌شود. بنابراین، استفاده از محصولات مراقبت از پوست بسیار مهم است.
محصولات ضروری برای محافظت از پوست:
- کرم‌های ضد آفتاب با SPF 50 یا بالاتر (حتماً باید مخصوص پوست حساس و فاقد مواد شیمیایی مضر باشد)
- کرم‌های آبرسان قوی برای جلوگیری از خشکی پوست بعد از سولاریوم
- ژل آلوئه‌ورا یا کرم‌های حاوی ویتامین E برای کاهش التهاب و قرمزی پوست
- اجتناب از محصولات حاوی الکل و پارابن که ممکن است باعث تحریک پوست شوند.
استفاده از لباس مناسب برای کاهش آسیب به پوست
سولاریوم می‌تواند باعث حساسیت بیشتر برخی نواحی بدن شود، بنابراین پوشیدن لباس‌های مناسب برای محافظت از پوست ضروری است.
توصیه‌های پوششی هنگام سولاریوم:
- پوشاندن سینه‌ها برای جلوگیری از آسیب به نوک پستان و بافت‌های حساس
- پوشیدن عینک محافظ UV برای جلوگیری از آسیب به چشم‌ها
- استفاده از کلاه یا روسری سبک برای کاهش تأثیر اشعه UV بر صورت و گردن
پرهیز از استفاده از محصولات برنزه‌کننده شیمیایی
بسیاری از کرم‌ها و روغن‌های مخصوص سولاریوم حاوی ترکیبات شیمیایی هستند که ممکن است از طریق پوست جذب شده و وارد جریان خون و شیر مادر شوند.
محصولات مضر که باید از آن‌ها اجتناب کرد:
- روغن‌های برنزه‌کننده حاوی پارابن، فتالات و مواد شیمیایی سنگین
- لوسیون‌های حاوی هیدروکینون که ممکن است باعث تغییرات هورمونی شود.
- محصولات معطر و دارای الکل که باعث خشکی و التهاب پوست می‌شوند.
جایگزین‌های ایمن برای برنزه شدن:
- لوسیون‌های برنزه‌کننده طبیعی و ارگانیک که فاقد مواد مضر باشند.
- اسپری‌های برنزه‌کننده بدون اشعه UV که فقط روی سطح پوست عمل می‌کنند.
مراقبت از پوست بعد از سولاریوم
بعد از انجام سولاریوم، پوست به مراقبت ویژه نیاز دارد تا از خشکی، التهاب و آسیب‌های پوستی جلوگیری شود.
نکات ضروری برای مراقبت از پوست بعد از سولاریوم:
- دوش گرفتن با آب ولرم و استفاده از شامپو بدن ملایم و بدون سولفات
- استفاده از کرم مرطوب‌کننده یا روغن طبیعی (مثل روغن نارگیل یا بادام)
- نوشیدن مقدار زیاد آب برای جبران کم‌آبی بدن
- اجتناب از لایه‌برداری و اسکراب پوست تا چند روز پس از سولاریوم
- خودداری از قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید
توجه به نشانه‌های هشداردهنده و عوارض احتمالی
مادران شیرده باید پس از سولاریوم به دقت بدن خود را بررسی کنند و در صورت مشاهده هرگونه مشکل، سریعاً با پزشک مشورت کنند.
نشانه‌های خطر که نیاز به توجه پزشکی دارند:
- قرمزی شدید، خارش و التهاب پوستی که بیش از چند روز ادامه دارد
- حالت تهوع، سرگیجه و ضعف شدید پس از سولاریوم
- تغییر در رنگ و بافت پوست (لکه‌های جدید یا تیره شدن ملاسما)
- کاهش ناگهانی میزان شیر مادر یا تغییر در رفتار تغذیه‌ای نوزاد
- ایجاد خال‌های جدید یا تغییر در شکل خال‌های قدیمی
کلام آخر و پایانی
با وجود این‌که سولاریوم یک روش سریع برای برنزه شدن است، اما خطرات زیادی برای مادران شیرده و نوزادان آن‌ها دارد. در صورت تمایل به استفاده از سولاریوم، رعایت نکات احتیاطی مانند مشورت با پزشک، تأمین آب بدن، استفاده از کرم‌های محافظ، اجتناب از محصولات شیمیایی، و مراقبت از پوست بعد از سولاریوم بسیار ضروری است.