افزایش قد یکی از دغدغههای رایج بسیاری از افراد، بهویژه در سنین نوجوانی و جوانی است. در این مسیر، بسیاری به سراغ روشهای مختلفی مانند تغذیه خاص، مکملها و تمرینات ورزشی میروند. یکی از تمریناتی که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته، حرکت پلانک است. این تمرین ساده اما مؤثر، به دلیل تأثیر آن بر عضلات مرکزی بدن و اصلاح فرم ایستادن، در میان علاقهمندان به تناسب اندام محبوبیت زیادی پیدا کرده است. اما سوالی که ذهن بسیاری را درگیر میکند این است که آیا پلانک باعث افزایش قد می شود؟
پیش از پرداختن به هر نوع ورزش در برنامه ورزشی، توصیه می شود که آنالیز بدن خود را در مرکز آنالیز بدن تهران انجام دهید تا شناخت دقیقی را از بدن خود داشته باشید.
خیر، حرکت پلانک بهطور مستقیم باعث افزایش قد نمیشود. دلیل این موضوع به ساختار رشد استخوانی در بدن انسان بازمیگردد. قد هر فرد بهطور عمده تحت تأثیر ژنتیک و رشد صفحات اپیفیزی استخوانها (صفحات رشد) قرار دارد. این صفحات معمولاً تا پایان دوران بلوغ (۱۸ تا ۲۱ سالگی) فعال هستند. پس از بسته شدن آنها، افزایش طول استخوانی و در نتیجه افزایش واقعی قد دیگر امکانپذیر نیست.
حرکت پلانک تمرینی ایزومتریک است که عضلات مرکزی بدن را هدف قرار میدهد و باعث رشد و تقویت این گروههای عضلانی میشود، اما هیچ نوع فشاری برای کشش استخوانها یا تحریک مستقیم صفحات رشد ایجاد نمیکند.
با این حال، پلانک میتواند به صورت غیرمستقیم مفید باشد:
در نتیجه، پلانک افزایش قد واقعی ایجاد نمیکند، اما میتواند باعث شود شما بلندتر و کشیدهتر به نظر برسید؛ که این خود، در ظاهر کلی بسیار تأثیرگذار است.
هرچند پلانک باعث افزایش واقعی طول استخوانها نمیشود، اما این تمرین یکی از مؤثرترین حرکات برای تقویت عضلات ناحیه مرکزی بدن (شکم، عضلات خلفی ستون فقرات، سرینی، و شانهها) است. این عضلات نقش اساسی در ثبات و پایداری ستون فقرات دارند. وقتی این عضلات قوی باشند، بدن در حالت ایستاده و نشسته، راستتر، متعادلتر و بدون خمیدگی قرار میگیرد. این امر موجب میشود ستون فقرات از حالت فشرده یا قوز خارج شده و در وضعیت طبیعی و کشیده خود قرار گیرد.
نقش پلانک در بدن | تأثیر در بلندتر دیده شدن |
---|---|
تقویت عضلات مرکزی (Core) | بهبود کنترل فرم بدن و ایستادن صاف بدون خم شدن |
کاهش قوس بیش از حد کمر (Hyperlordosis) | جلوگیری از جمع شدن پایینتنه و کاهش ظاهر قد |
اصلاح فرم شانهها و جلوگیری از افتادگی آنها | افزایش کشیدگی بخش بالاتنه در حالت ایستاده |
تثبیت و تعادل ستون فقرات | کمک به حفظ قامت کشیده در فعالیتهای روزمره |
جلوگیری از فشردگی مهرهها بهدلیل ضعف عضلانی | کمک به قرارگیری طبیعی مهرهها و افزایش فاصله بین آنها به شکل ظاهری |
کاهش قوز پشت (Kyphosis) | بهبود مستقیم وضعیت بدن و قد ظاهری |
افزایش آگاهی نسبت به فرم بدن | ایجاد عادت حرکتی صحیح در راه رفتن و نشستن |
پلانک قد شما را بلند نمیکند، اما کمک میکند بلندتر به نظر برسید؛ زیرا ستون فقرات شما را در بهترین حالت طبیعی خود قرار میدهد و از افتادگی فرم بدن جلوگیری میکند.
در دوران رشد (عموماً بین سنین ۱۰ تا ۱۸ سال در دختران و ۱۲ تا ۲۱ سال در پسران)، صفحات رشد استخوانی یا صفحات اپیفیزیال هنوز باز هستند. این صفحات در انتهای استخوانهای بلند قرار دارند و عامل اصلی در رشد طولی استخوانها محسوب میشوند. در این بازه زمانی، عوامل مختلفی مانند تغذیه، خواب، ژنتیک و ورزش میتوانند بر رشد قد تأثیر بگذارند.
پلانک بهصورت مستقیم موجب کشش استخوانها یا باز شدن صفحات رشد نمیشود، اما از طریق تقویت عضلات مرکزی، بهبود گردش خون، کاهش فشارهای مکانیکی نامتوازن روی ستون فقرات و تحریک غیرمستقیم هورمون رشد (HGH) میتواند زمینه را برای رشد بهتر فراهم کند. همچنین، قرار گرفتن صحیح بدن هنگام انجام پلانک میتواند از فشردگی ستون فقرات در این سن جلوگیری کرده و به رشد مطلوب آن کمک کند.
مکانیسم یا اثر پلانک در سن رشد | نقش در افزایش قد یا رشد بهتر |
---|---|
تقویت عضلات مرکزی (شکم، پشت، سرینی) | تثبیت وضعیت بدنی و کاهش فشار روی ستون فقرات، پیشگیری از فشردگی آن |
بهبود گردش خون در ناحیه ستون فقرات | تغذیه بهتر صفحات رشد استخوانی و بهبود عملکرد سلولهای استخوانساز |
تحریک غیرمستقیم ترشح هورمون رشد (HGH) | در صورت ترکیب با خواب کافی و رژیم مناسب، کمک به رشد استخوانی |
تقویت تعادل و کنترل حرکتی در نوجوانان | جلوگیری از ناهنجاریهای قامتی مانند اسکولیوز یا قوز که مانع رشد مطلوب میشوند |
آمادهسازی عضلانی برای انجام تمرینات کششی و هوازی بیشتر | افزایش قابلیت انعطافپذیری و کشش موثرتر ستون فقرات در تمرینات مکمل |
اصلاح فرم ایستادن و راهرفتن | حفظ قامت صاف و جلوگیری از عادات نادرست حرکتی که رشد را محدود میکنند |
در دوران رشد، پلانک میتواند بهصورت غیرمستقیم و مکمل بر افزایش قد اثر بگذارد.
همچنین می توانید برای درک بهتر تاثیر پلانک برای بهبود فرم بدن و افزایش وزن ویدیویی که لینک آن قرار دادیم کایک کرده و آن را تماشا کنید.
در ادامه به بررسی سوالات متداول پلانک بر افزایش قد می پردازیم.
انجام روزانه پلانک چه تأثیری بر قد دارد؟
به مرور زمان باعث کاهش قوز، افزایش تعادل بدنی و بهبود فرم قامت میشود که همگی در ظاهر قد مؤثرند.
بهترین زمان برای انجام پلانک جهت تأثیرگذاری بیشتر بر رشد چیست؟
در سن رشد، بهترین زمان صبح یا عصر است، در کنار سایر حرکات کششی.
پلانک چه تفاوتی با تمریناتی مثل بارفیکس یا یوگا دارد؟
پلانک تقویتکننده عضلات مرکزی است، در حالی که بارفیکس و یوگا بیشتر روی کشش و باز شدن مهرهها تمرکز دارند.
آیا پلانک برای نوجوانان مناسب است؟
بله، اگر فرم صحیح رعایت شود، پلانک تمرینی امن و مؤثر برای نوجوانان در حال رشد است.