قبل از آنالیز بدن با دستگاه چه باید کرد؟ + بررسی تمام سوالات قبل آنالیز بدن

آنالیز ترکیب بدنی به‌وسیله دستگاه InBody یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای سنجش وضعیت جسمانی افراد محسوب می‌شود. با این حال، به‌منظور دستیابی به نتایج معتبر و قابل استناد، رعایت برخی ملاحظات پیش از انجام تست ضروری است. این اقدامات به تنظیم شرایط فیزیولوژیکی بدن کمک می‌کنند تا نتایج نهایی از دقت بالاتری برخوردار باشند.

در بهترین مرکز آنالیز بدن در تهران، متخصصان این مرکز به خوبی نسبت به پاسخ اینکه قبل از انالیز بدن با دستگاه چه باید کرد؟ بهترین اطلاعات را به شما ارائه می دهند.

قبل از انالیز بدن با دستگاه چه باید کرد؟

دستگاه InBody یکی از پیشرفته‌ترین ابزارهای سنجش ترکیب بدنی است که با استفاده از تکنولوژی BIA (Bioelectrical Impedance Analysis) اطلاعات دقیقی از توده چربی، توده عضلانی، آب بدن و سایر فاکتورهای فیزیولوژیکی ارائه می‌دهد. اما دقت و قابلیت استناد به داده‌های حاصل از این دستگاه، به‌شدت وابسته به رعایت شرایط استاندارد پیش از تست است.

متخصصان مرکز آنالیز بدن در وی آی پی فیت، پاسخ به این سوال را در ادامه به شما می دهند.

ناشتا بودن: اجتناب از مصرف غذا و نوشیدنی حداقل ۲ تا ۳ ساعت قبل از تست

مصرف غذا و نوشیدنی پیش از آنالیز، می‌تواند باعث تغییر موقت در توزیع مایعات بدن شود و وزن ثبت‌شده فرد را به‌صورت مصنوعی افزایش دهد. همچنین، پر بودن معده و روده می‌تواند باعث خطا در محاسبه درصد چربی احشایی و توده عضلانی شود. از نظر فیزیولوژیکی، بعد از صرف غذا، فرآیند هضم و جذب با جذب آب همراه است که موجب جابجایی مایعات داخل‌سلولی و خارج‌سلولی می‌شود؛ این تغییرات با سیگنال‌های الکتریکی دستگاه تداخل کرده و دقت داده‌ها را کاهش می‌دهد.

پرهیز از فعالیت فیزیکی شدید حداقل ۱۲ ساعت قبل از تست

فعالیت بدنی سنگین، به‌ویژه تمرینات مقاومتی، می‌تواند باعث احتباس آب عضلانی (edema عضلانی) و همچنین افزایش سطح گلیکوژن عضلات شود. این حالت ممکن است به‌صورت مصنوعی وزن عضله را بیشتر از مقدار واقعی نمایش دهد. علاوه بر آن، پس از تمرینات هوازی یا قدرتی، سطح الکترولیت‌ها و آب بدن تغییر می‌کند و این مسئله تعادل هدایت الکتریکی را برهم می‌زند. بنابراین حداقل ۱۲ ساعت استراحت پیش از آنالیز توصیه می‌شود تا بدن به حالت پایدار بازگردد.

اجتناب از مصرف کافئین، نوشیدنی‌های دیورتیک (ادرارآور) یا مکمل‌ها پیش از تست

نوشیدنی‌هایی مانند قهوه، چای، نوشابه انرژی‌زا یا برخی مکمل‌ها مثل کراتین و کافئین، دارای اثرات دیورتیک (افزایش دفع ادرار) هستند که می‌توانند منجر به کاهش مایعات داخل سلولی و تغییر در وضعیت آبی بدن شوند. این تغییرات می‌تواند باعث خطا در برآورد دقیق سطح آب کل بدن (Total Body Water – TBW) و نسبت ECW/ICW (نسبت آب خارج سلولی به داخل سلولی) گردد.

تخلیه مثانه و روده‌ها قبل از انجام آنالیز

وجود ادرار یا مدفوع در مثانه یا دستگاه گوارش، می‌تواند وزن ثبت‌شده فرد را افزایش داده و به تبع آن، درصدهای سایر شاخص‌ها مثل درصد چربی و عضله دچار انحراف شوند. این موضوع به‌ویژه در افراد دارای یبوست یا سندروم روده تحریک‌پذیر بسیار اهمیت دارد. در مطالعات BIA، یکی از معیارهای پیش‌فرض برای آنالیز دقیق، تخلیه کامل دستگاه گوارش و ادراری پیش از تست است.

ثبات دمای بدن و محیط

دستگاه InBody برای اندازه‌گیری دقیق، به هدایت الکتریکی یکنواخت در بدن وابسته است. دمای بدن و محیط می‌تواند بر مقاومت الکتریکی بافت‌ها (Impedance) تأثیر بگذارد. در محیط‌های سرد، جریان خون در سطح پوست کاهش می‌یابد که منجر به افزایش مقاومت الکتریکی و در نتیجه تغییر در تحلیل عضله و چربی خواهد شد. به همین دلیل توصیه می‌شود تست در محیطی با دمای متعادل (۲۲ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد) انجام گیرد و فرد نیز از لرز یا تعریق پرهیز کند.

پرهیز از تست در دوران قاعدگی برای بانوان

در دوران قاعدگی، به‌دلیل نوسانات هورمونی، به‌ویژه افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون، بدن دچار احتباس مایعات شده و تعادل آب و املاح به‌هم می‌خورد. این وضعیت باعث افزایش غیرواقعی وزن، درصد آب و حتی توده چربی در برخی موارد می‌شود. بهترین زمان برای انجام آنالیز در بانوان، بین روزهای ۳ تا ۵ پس از پایان قاعدگی است، که بدن در تعادل هورمونی نسبی قرار دارد.

عدم استفاده از زیورآلات، اشیاء فلزی و لباس‌های سنگین

جریان الکتریکی خفیف مورد استفاده در دستگاه InBody، می‌تواند توسط اشیاء فلزی مثل انگشتر، ساعت، دستبند یا حتی بخش‌های فلزی لباس مختل شود. این موضوع به‌خصوص در مدل‌های دقیق‌تر دستگاه مانند InBody 770، که امپدانس را در چند فرکانس و از طریق چند مسیر اندازه‌گیری می‌کند، اهمیت دوچندان دارد. همچنین لباس‌های سنگین می‌توانند باعث افزایش مصنوعی وزن شوند. در تست‌های علمی، استفاده از لباس نخی سبک و بدون فلز به‌عنوان استاندارد شناخته می‌شود.

تست در زمان ثابت از روز

ترکیب بدنی انسان در طول شبانه‌روز در حال نوسان است؛ عواملی مثل مصرف غذا، آب، خواب، فعالیت بدنی و حتی وضعیت هورمون‌ها می‌توانند این ترکیب را تغییر دهند. بنابراین، برای مقایسه دقیق میان آنالیزهای مختلف در بازه‌های زمانی مختلف، همیشه باید تست در یک زمان ثابت (مثلاً هر بار ساعت ۹ صبح) انجام شود تا شرایط متغیر روزانه، بر تحلیل روند تغییرات اثر منفی نگذارد.

در صورت ابتلا به بیماری یا مصرف دارو، با متخصص مشورت شود

داروهایی مانند مدرها، داروهای هورمونی، استروئیدها یا داروهای تیروئیدی می‌توانند تعادل مایعات، متابولیسم یا ترکیب بافتی بدن را تحت‌تأثیر قرار دهند. همچنین بیماری‌هایی مانند نارسایی کلیوی، دیابت یا اختلالات تیروئیدی ممکن است منجر به تغییر در پارامترهایی مانند TBW، SMM یا BMR شوند. به همین دلیل، اطلاعات بالینی بیمار باید پیش از تفسیر نتایج لحاظ شود.

سوالات متداول قبل از آنالیز بدن با دستگاه

این سوالات برای بسیاری از افراد ممکن است بسیار کاربردی باشند و پاسخ به این سوالات می تواند برای شما مفید باشد.

آیا باید کفش و جوراب را درآورد؟

بله. از آن‌جایی که الکترودهای دستگاه InBody با تماس مستقیم با پوست پا و دست کار می‌کنند، وجود هر مانعی مثل جوراب یا کفش باعث اختلال در جریان الکتریکی و کاهش دقت تست می‌شود. برخی کاربران در این مورد خجالت می‌کشند یا تردید دارند، اما توضیح صحیح این موضوع توسط اپراتور ضروری‌ست.

آیا مصرف مکمل‌ها (مثل پروتئین، BCAA، کراتین) بر دقت تست تأثیر دارد؟

بله. به‌ویژه کراتین چون موجب جذب آب به سلول‌های عضلانی می‌شود، ممکن است باعث شود که توده عضلانی بیشتر از حد واقعی گزارش شود. برای افرادی که به‌صورت حرفه‌ای تمرین می‌کنند و مکمل مصرف می‌کنند، بهتر است حداقل ۲۴ ساعت قبل از تست مکمل مصرف نکنند تا تصویر دقیق‌تری از وضعیت بدنشان ارائه شود.

آیا داشتن تتو (خالکوبی) یا ایمپلنت فلزی روی نتایج تأثیر می‌گذارد؟

در تئوری، تاتو تأثیر چندانی ندارد، ولی ایمپلنت‌های فلزی یا پروتزها (مثل پین، مفصل مصنوعی یا حتی ایمپلنت دندان‌های فلزی) می‌توانند مسیر جریان الکتریکی را تغییر دهند و منجر به ایجاد خطا در بخش‌هایی از بدن شوند. برای چنین افراد، حتماً باید این نکته در تفسیر لحاظ شود.

آیا قبل از تست می‌توان دوش گرفت؟

بله، اما باید حداقل ۱ تا ۲ ساعت قبل از تست باشد. چون دوش آب گرم یا سرد باعث گشاد شدن یا انقباض رگ‌ها، تغییر دمای پوست و در نتیجه تغییر در مقاومت الکتریکی می‌شود. همچنین بدن باید کاملاً خشک باشد؛ رطوبت روی پوست دست و پا می‌تواند در تماس با الکترودها اختلال ایجاد کند.

آیا مصرف دارو روی نتایج تأثیر می‌گذارد؟

قطعاً بله. مخصوصاً داروهای:

• دیورتیک (ادرارآور) مثل فوروزماید یا هیدروکلروتیازید

• هورمونی (مثل قرص‌های ضدبارداری یا داروهای تیروئیدی)

• کورتون‌ها
  این داروها تعادل آب و الکترولیت‌های بدن را به‌طور قابل توجهی تغییر می‌دهند و لازم است اپراتور یا مشاور از آن مطلع باشد.

آیا زمان خواب روی تست تأثیر دارد؟

بله. خواب ناکافی یا اختلال در ریتم شبانه‌روزی (مثل شیفت شب بودن یا خواب نیمه‌کاره) باعث افزایش سطح کورتیزول، احتباس آب و تغییر در متابولیسم پایه می‌شود. اگر فرد شب قبل خوب نخوابیده باشد، احتمال دارد داده‌های تست نوسان داشته باشند.

آیا بلافاصله بعد از بیدار شدن می‌توان تست داد؟

اگرچه برخی منابع انجام تست ناشتا پس از بیدار شدن را توصیه می‌کنند، اما بهتر است حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه از بیدار شدن گذشته باشد. زیرا پس از بیداری، مایعات بدن هنوز در حال توزیع مجدد هستند و ایستادن و حرکت اندک کمک می‌کند بدن به وضعیت متعادلی برسد.

آیا می‌توان در دوران بارداری از InBody استفاده کرد؟

در اغلب مدل‌های InBody هشدار داده می‌شود که استفاده برای بانوان باردار توصیه نمی‌شود. اگرچه شدت جریان بسیار پایین و ایمن است، اما به‌دلیل تغییرات گسترده در آب بدن، حجم خون، چربی زیرپوستی و عضلات شکمی، نتایج تست به‌شدت نادقیق و غیرقابل‌تفسیر خواهد بود.

برای افراد چاق یا بسیار لاغر، دستگاه خطا دارد؟

در افراد با BMI خیلی بالا یا پایین، گاهی دستگاه نمی‌تواند سیگنال را به‌درستی تفسیر کند. مثلاً در افراد با چربی بسیار بالا، مقاومت الکتریکی ممکن است بیشتر شود و این موضوع دقت داده‌های عضله یا آب بدن را تحت‌تأثیر قرار دهد. در این موارد بهتر است از مدل‌های پیشرفته‌تر (مثل InBody 770) استفاده شود که قابلیت اندازه‌گیری چند فرکانسی دارند.

کدام مدل‌های InBody برای تست دقیق‌ترند؟

مدل‌های پیشرفته‌تر مثل:

• InBody 770

• InBody 570
  دارای آنالیز چند فرکانسی، اندازه‌گیری‌های سگمنتال دقیق (هر اندام جداگانه)، و ثبت سابقه پیشرفت هستند. این دستگاه‌ها مخصوص کلینیک‌های تخصصی یا باشگاه‌های حرفه‌ای هستند و دقت بیشتری دارند.